Warszawa Singera 2016 - XIII Festiwal Kultury Żydowskiej

FESTIWAL NA KONIEC LATA!!!

Już po raz 13., w dniach 27 sierpnia - 4 września, kultura żydowska na nowo rozgości się w Warszawie! Festiwal Warszawa Singera to kultura żydowska w najlepszym wydaniu. Pokazujemy naszym widzom znakomitych artystów, pisarzy, muzyków wraz z ich innowacyjnymi projektami. Dajemy też szansę poznania żydowskiej historii, tradycji i zwyczajów. Rozmawiamy z ekspertami, historykami, naukowcami. Umożliwiamy wspólną dyskusję, wymianę poglądów i wiedzy. Nasz Festiwal jest miejscem spotkania wszystkich tych, dla których świat jidysz jest ważnym elementem polsko-żydowskiego dziedzictwa.

W HOŁDZIE TRADYCJI

Muzyka zajmuje na Festiwalu Singera czołowe miejsce. Zaproszeni artyści poprzez swoją twórczość wykazują chęć odkrywania nie tylko historii, ale i współczesności. Dlatego też tegoroczna edycja pokazuje, jak muzycznie rozwija się i w którym kierunku podąża kultura jidysz. Festiwal tradycyjnie zainauguruje koncert w Synagodze im. Nożyków, podczas którego usłyszymy najznakomitszych światowych kantorów. Wystąpią: Yaakov Lemmer, Benzion Miller, Tzudik Greenwald przy akompaniamencie wybitnego pianisty Menchaema Bristowskiego oraz z towarzyszeniem Orkiestry Warszawskiej Opery Kameralnej. Orkiestra zaprezentuje się także na Placu Grzybowskim z jednym z najważniejszych utworów sakralnych w historii muzyki – „Requiem” Mozarta. Ostatnia kompozycja genialnego twórcy zabrzmi w wykonaniu czworga wybitnych solistów-śpiewaków WOK oraz Zespołu Wokalnego i Orkiestry Sinfonietta WOK. W wyjątkowym wnętrzu Synagogi im. Nożyków wystąpi pianista Kuba Stankiewicz z projektem „The Music of Henryk Wars”. To trzeci z cyklu koncertów poświęconych żydowskim kompozytorom polskiego pochodzenia. W podróż po „Żydowskiej muzyce XX wieku na smyczki” zabierze nas elita polskich smyczkowców: Katarzyna Duda, Katarzyna Brudnik-Gałązka oraz Marcin Zdunik. Obejrzymy niezwykły projekt „Yiddish Tango”, przywracający nas do Warszawy lat 30. Nowe aranżacje tang po polsku, jidysz, hebrajsku i hiszpańsku wykona pieśniarka Olga Avigail oraz zespół kompozytora i pianisty Hadriana Tabęckiego „Tango Attack”.

Z ZAGRANICY

Tegoroczną gwiazdą koncertu finałowego będzie nowojorska grupa klezmerska The Klezmatics (USA). Wszechstronna i eklektyczna twórczość zespołu łączy różnorodność stylów i gatunków muzycznych od tradycyjnych pieśni żydowskich, jazzu, poprzez gospel, do rocka. Koncert plenerowy „Noc Klezmerów” będzie okazją do wysłuchania zespołu Hamsa (Wielka Brytania), łączącego muzykę żydowską Europy Wschodniej i sefardyjskiej Turcji w autentyczny, śródziemnomorski muzyczny tygiel. Wystąpi też założone przez dwie Iranki i Serbkę austriackie trio Sormeh, którego specjalnością jest eklektyczne łączenie radosnej improwizacji zaczerpniętej z tradycji muzyki orientalnej i bałkańskiej z muzyką żydowską. Pisarz Primo Levi oraz jego obozowa twórczość poetycka są kanwą projektu multimedialnego Francesco Bruno Ensemble „Remember” (Włochy). Wzruszająca muzyka stanowi tło dla poezji Levi'ego i jego świadectwa o tragicznej rzeczywistości w obozie zagłady. Leszek Żądło, polski saksofonista na stałe mieszkający w Niemczech, zawita do nas z muzyką wielkiego miłośnika kultury żydowskiej Krzysztofa Komedy, pochodzącą z musicalu „Wygnanie z Raju”. Organizatorzy, jak zawsze otwarci na innowacyjne projekty muzyczne, zapraszają na występ izraelskiego trio z Tel Awiwu, Savannah And The Stringz. Zespół po raz pierwszy w Warszawie zaprezentuje swoje odważne eksperymenty muzyczne, łączące jazz, indie rock, kabaret i klasyczną muzykę kameralną we współczesnym stylu.

Z KLASYKI GATUNKU - JAZZ

Muzyka jazzowa na stałe rozgościła się już w programie Festiwalu. Miłośników gatunku już po raz trzeci zaprosimy na Singer Jazz Festiwal. Będziemy gościć wyjątkową osobowość sceny jazzowej, Włodzimierza Nahornego, który obchodzi jubileusz 75-lecia urodzin. Swój muzyczny program zaprezentuje z gościnnym udziałem Zbigniewa Namysłowskiego, Wojciecha Jachny i Wojciecha Myrczka. Usłyszymy trio Sefardix stworzone przez braci Oleś z gościnnym udziałem Jorgosa Skoliasa. Bracia Oleś od dziesięciu lat tworzą autorskie projekty jazzowe, zaś Skolias, polski wokalista greckiego pochodzenia, wykorzystuje starodawne techniki śpiewu w nowatorskich wykonaniach. Wspólnie zaprezentują żydowskie utwory z najnowszej płyty tria „Maggid”. Wśród kameralnych składów wchodzących w program Singer Jazz Festiwal warto wymienić Sphere, trio Jachna/Wójciński/Buhl, charyzmatyczne Obara/Wania Duo oraz wspomniany wcześniej Francesco Bruno Ensemble (Włochy) wspierany przez dwóch wielkich muzyków włoskiej sceny jazzowej, z najnowszym projektem „Witam”.

TEATRALNE INSPIRACJE

Miłośników teatru w najlepszym polskim i zagranicznym wydaniu zapraszamy do Teatru Żydowskiego po dużą dawkę emocji i wrażeń. Tekst tłumaczony najczęściej po Biblii na wiele języków świata, czyli „Dziennik Anny Frank”, jest tematem spektaklu Jakova Sedlara „Anna Frank” (Chorwacja). Opowiedziany w formie teatralnej mszy, pozwala spojrzeć na tragedię Holokaustu przerażonymi oczami małej dziewczynki,. W kulinarną podróż śladami żydowskiej kuchni ze Wschodniej Europy zabiorą nas „The Kishke Monologues”. Na niezwykłe muzyczno-kulinarne show składają się żydowskie pieśni i hebrajskie monologi młodych aktorów Narodowego Teatru Żydowskiego Yiddishpiel z Izraela, podane w zabawny i jednocześnie wzruszający sposób. Do Jerozolimy lat 60. i przesłuchania byłego Obersturmbannführera SS cofniemy się w sztuce Franza Froshauera „Eichmann” (Austria). To emocjonalna i poruszająca opowieść Adolfa Eichmanna, zbrodniarza wojennego skazanego za ludobójstwo, której towarzyszy chór podważający jego zeznania, będący ścigającym go koszmarem. Adaptacja sceniczna powieści Ota Pavla w reżyserii Jana Szurmieja „Śmierć pięknych saren”, opowiada historię wojennej, brutalnej rzeczywistości w typowy dla Czechów sposób: śmiechem przez łzy. Ile warte jest ludzkie życie, jaka jest cena poświęcenia? Na te pytania odpowiedzą Jerzy Zelnik i Sebastian Ryś w spektaklu „Blizny pamięci” poświęconemu postaci Jana Karskiego. Przeniesione na scenę przez Izabellę Cywińską opowiadania Hanny Krall w spektaklu „...coś jeszcze musiało być” poruszą temat ofiar „winy niezarzucalnej”, za którą nie można ukarać, a którą nosi się w sobie całe życie. „Sklep przy głównej ulicy” to historia Żydówki Lautmanowej, która w wyniku represji antyżydowskich traci swój sklep, swój majątek. W jej postać wcieliła się niezwykła Danuta Szaflarska. Temat utraty, ale jednocześnie ratunku, porusza performans „Matki” powstały według idei Gołdy Tencer. Głos w nim mają matki – te z obozów zagłady, ratujące swoje niemowlęta przed niechybną śmiercią, oraz te drugie, przygarniające i otaczające opieką poza murami getta. Muzycznie Teatr Żydowski objawi nam się w musicalu „Dobrze żyjcie – to najlepsza zemsta”. Marzec 1968, symbol rewolucji i wyzwolenia oraz jego reperkusje dla naszego ustroju są tematem sztuki Pawła Demirskiego i Moniki Strzępki. W ramach projektu czytań performatywnych „Przepisy domowe” pomysłodawcy i kuratora Mike'a Urbaniaka, publiczność zapoznaje się z klasycznymi sztukami żydowskimi we współczesnym, polskim przekładzie. Podczas Festiwalu na warsztat trafi „Wielka wygrana” Szolema Alejchema w interpretacji Marty Guśniowskiej i reżyserii Tomasza Szczepanka.

KULTURA JIDYSZ W WIELU ODSŁONACH

Festiwal Singera to wielki wybór różnorodnych wydarzeń angażujących publiczność. Chętni wezmą udział w warsztatach z kuchni żydowskiej, dzieci wykażą się kreatywnie podczas zajęć plastycznych, wspólnie odkryjemy tajemnice żydowskiej Warszawy, a miłośnicy aktywnej rozrywki oddadzą się tanecznemu uniesieniu podczas warsztatów tańca żydowskiego. Festiwal daje szansę poznania żydowskiej historii, tradycji i zwyczajów. Jest miejscem spotkania wszystkich tych, którzy szanują kulturę i dziedzictwo jidysz, ale też doceniają jej współczesny charakter i postępujący rozwój. Mamy nadzieję, że atrakcyjny program i różnorodność atrakcji sprosta wymaganiom zarówno miłośników, jak i zaciekawionych żydowskim dziedzictwem.

O ORGANIZATORZE

Organizatorem festiwalu jest Fundacja Shalom, powstała w Warszawie w 1988 roku. Jej założycielką jest Gołda Tencer – aktorka, reżyser, dyrektor Teatru Żydowskiego. Celem fundacji jest ocalenie przed zapomnieniem bogatego dziedzictwa kultury żydowskiej. Fundacja realizuje wiele projektów kulturalnych i edukacyjnych: kursy i seminaria języka i kultury jidysz, ogólnopolskie konkursy dla młodzieży („Historia i kultura Żydów polskich”, „Na wspólnej ziemi” od 1993 r.), programy edukacyjne dla dorosłych (powołała m.in. Centrum Kultury Jidysz, Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Żydowski Uniwersytet Otwarty), działalność wydawniczą (m.in. publikacja „Pamięć. Historia Żydów polskich przed, w czasie i po Zagładzie”, album „I ciągle widzę ich twarze...”). Na apel fundacji ogłoszony w 1994 roku nadesłano ponad 9000 fotografii Żydów polskich, z których powstała wystawa „I ciągle widzę ich twarze” pokazana w 60 muzeach na całym świecie. Od 2004 r. fundacja organizuje coroczny Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, w czasie którego odbywają się koncerty, spektakle, pokazy filmowe, warsztaty i debaty poświęcone kulturze żydowskiej. Fundacja Shalom angażuje się w wiele działań o charakterze społecznym, organizuje uroczystości upamiętniające ważne wydarzenia w historii polskich Żydów m.in. rocznice Marca’68 na Dworcu Gdańskim, obchody rocznic Powstania w Getcie Warszawskim, Międzynarodowy Dzień Pamięci o Holokauście. Dzięki fundacji odrestaurowano Pomnik Bohaterów Getta i wzniesiono Pomnik J. Korczaka w Warszawie.