Nobject - X-Rayed (2019)

Nobject

Martin Küchen - sopranino & tenor saxophones
Rafał Mazur - acoustic bass guitar
Vasco Trilla - drums

X-Rayed

FSR 2019/08

By Maciej Krawiec

Fundacja Słuchaj! zdążyła już przyzwyczaić fanów muzyki improwizowanej do regularnych dostaw otwartego grania na najwyższym poziomie. Jedna z jej ostatnich premier to album "X-Rayed" tria Nobject, które współtworzą szwedzki saksofonista Martin Küchen, polski basista Rafał Mazur oraz kataloński perkusjonista Vasco Trilla. Artyści ci należą do czołowych przedstawicieli muzyki free improvised w Europie, z właściwą temu gatunkowi otwartością angażując się w różne składy i przedsięwzięcia wydawnicze. 

"X-Rayed" to już kolejny album w katalogu warszawskiej wytwórni, na którym Küchen, Mazur i Trilla się pojawiają, choć pierwszy, gdzie słyszymy ich razem. Sceną był w tym przypadku łódzki Art Inkubator, a spotkanie odbyło się w ramach szóstej edycji festiwalu Musica Privata. "X-Rayed" zawiera dwa krążki, które wypełnia ponad godzina poważnej, improwizowanej sztuki. Pierwszy został podzielony na trzy części, trwające od siedmiu do ponad dwudziestu minut, a drugi to półgodzinna, zaprezentowana bez przerw, improwizacja.

O tym, że atrakcyjność muzyki free improvised polega - w przypadku jej najciekawszych przedstawicieli - na ich pełnym artystycznym otwarciu, fascynującej nieprzewidywalności narracji i brzmieniowego bogactwa, pisałem już nieraz w kontekście wielu wspaniałych tego rodzaju płyt. "X-Rayed" również te jakości oferuje: śledzimy powolny rozwój muzycznej akcji, zwykle od niepozornych detali i wzajemnego "wyczuwania się" partnerów. Gdy jednak energii nagromadzi się tyle, że tama ostrożności pęka, leją się na słuchacza strumienie dźwiękowej lawy. Zamiast intrygujących poszukiwań sonorystycznych, których na albumie nie brakuje, otrzymujemy wtedy ekspresję w zenicie i totalny chaos. Gdy dochodzi do takiego bolesnego klinczu, muzycy na szczęście zawsze potrafią umiejętnie wzajemnie się rozbroić i w zgodzie rozejść. Rzucą na pożegnanie jakąś brzmieniową błyskotkę, cudną puentę, cenny drobiazg, który lśni na pobojowisku. 

Wnikając w "X-Rayed", możemy poznać jeszcze jeden osobliwy, abstrakcyjny świat improwizowanych dźwięków, który Küchen, Mazur oraz Trilla dla siebie - i, dzięki Fundacji Słuchaj!, także dla nas - wybudowali.