Katowice JazzArt Festival 2016

Festiwal osnuty wokół obchodów Międzynarodowego Dnia Jazzu UNESCO skupia swój program wokół idei, które głosi kurator wydarzenia, Herbie Hancock. „Duch jazzu to duch otwartości” – te słowa pianisty stały się mottem zeszłorocznej edycji. Tym razem, jubileuszowo, posłużyliśmy się hasłem Louisa Armstronga, które nawiązuje do hamletowskiego pytania i jest zarazem bezwarunkowym podsumowaniem: „To jazz or not to jazz, there is no question”.

Katowice JazzArt Festival wyklarował swój styl, w którym wszystkie trzy człony nazwy pozostają znaczące. Katowice, albowiem jak niewiele innych festiwali muzycznych, zaznacza swą obecność w przestrzeni miejskiej. Do dziś w centrum miasta możemy oglądać mural Magdaleny i Michała Kopaniszynów powstały wiosną 2015 w kolorystyce i swej tematyce nawiązujący do poprzedniej edycji. W tym roku, wirusowa akcja promocyjna z happeningiem i scenografia Matyldy Sałajewskiej także silnie będą odznaczały się na głównych ulicach Śródmieścia. Rezygnujemy z wielkoformatowych, szpecących miasto form reklamowych na rzecz bardziej efemerycznej, lecz autorskiej promocji. Art. – jazz jako sztuka, a raczej styl życia bardziej niż samo tylko budowanie programu koncertowego. Festiwal bowiem, również jak mało innych jazzowych, wchodzi w częste relacje nie tylko z innymi gatunkami (world music, elektronika czy muzyka klasyczna – zwłaszcza w tym roku), ale i formami artystycznymi. Po raz pierwszy od powstania wydarzenia organizujemy wystawę grafik poświęconych jazzowi („Graphicology”). Dalej pokazujemy filmy o tematyce muzycznej, których treść jest ściśle związana z krótką historią wydarzenia i z tegorocznym lineupem.

W kwestii samej muzyki natomiast – wciąż jesteśmy festiwalem „z pazurem”, gdzie muzyka świata spotyka się z punkiem, jazz akademicki z garażowym graniem. Rozpoczynamy i kończymy silnym skandynawskim akcentem, czyli The Thing i Selvhenter. Oba zespoły są znane nie tylko fanom muzyki improwizowanej, ale i bywalcom OFF Festiwalu. Poza tym: komiksowa Brukselska Orkiestra Jazzowa, zjawiskowa Yasmin Levy oraz legenda, czyli Jack DeJohnette. Gwiazdy na dużych scenach wspierać będą klubowo rodzimi i jedni z najciekawszych artystów młodego i średniego pokolenia. Czeka nas także katowicka premiera trio RGG. Silna reprezentacja żeńska, energia i interdyscyplinarny dialog to domena festiwalu, wypracowana przez ostatnie cztery edycje. Warsztaty dziennikarskie poprowadzone przez Andreya Henkina z The NYC Jazz Record będą polem dla wypowiedzi specjalistów, głównie krytyków jazzowych.

PROGRAM:

25 kwietnia - The Thing (SE/NO)

Jazzclub Hipnoza

godz. 20.00

Power Trio – jak utarło się pisać, mówić i myśleć o szwedzkiej formacji, powstało w 2000 roku za sprawą Matsa Gustafssona, Ingebrigta Håkera Flatena i Paala Nilssena-Love’a. Saksofon tenorowy 

i barytonowy, perkusja i bas. Muzyka The Thing wywodzi się z tradycji brytyjskiego i amerykańskiego freejazzu lat 60. i z miłości do twórczości Dona Cherry’ego. Nie przeszkadza im to jednak brać na warsztat zupełnie odległych The White Stripes, PJ Harvey czy Lightning Bolt. I kolaborować, już jako kwartet, z takimi wykonawcami jak Jim O’Rourke, Neneh Cherry, Peter Broetzmann czy Thurstonem Moore. Grają wszystko – od jazzu i rocka, po punk, grunge i noise. Kompletnie nieprzewidywalni na koncertach. Dyskografię ostatnich lat zamykają dwa wybitne albumy: Boot (2013) i Shake (2015).

The Thing:

Mats Gustafsson – saksofon tenorowy i barytonowy

Ingebrigt Håker Flaten – kontrabas

Paal Nilssen-Love – perkusja

Bilety: 30 zł

Wydarzenie towarzyszące - Pokaz filmu Burning Bright

Sala kinowa Katowice Miasto Ogrodów (wcześniej Centrum Kultury Katowice)

Godz. 18.30

Szwecja 2014 | 52 min | reż. Joel Grip and Mauricio Hernández

Joel Grip i Mauricio Hernández stworzyli wizualną impresję osnutą wokół trasy koncertowej Fire! Orchestra, skandynawskiego kolektywu pulsującego muzyczną energią 28 członków zespołu. Jednym z nich jest Mats Gustafsson, tegoroczny gość JazzArt Festival, występujący w Katowicach z The Thing. Artyści z niespotykanym oddaniem przemierzają nowe muzyczne ścieżki oraz surowy krajobraz miast i bezdroży Północy. Powstaje wymagający i drapieżny portret muzyczny, przesiąknięty nostalgią za dawnymi czasami, utrwaloną na taśmie 16 mm.

Film wyświetlany w oryginalnej wersji językowej, z angielskimi napisami.

Bilety: 5 zł

26 kwietnia - RGG Trio

Sala Kameralna NOSPR, godz. 19.30

Siedem płyt w piętnastoletniej biografii RGG to ilość, która nie budzi podejrzeń. Ani muzycy nie próżnują, ani nie próbują na siłę zawojować jazzowego rynku. Efekt jest taki, że krytycy piszą o „wyważonych umysłach”, „świadomości muzycznej przestrzeni”, „muzycznej erudycji”, „elastycznej wirtuozerii” i „estetyce brzmienia”. W istocie zarówno w ich sztuce improwizacji, która nie boi się tradycji Karola Szymanowskiego, ani Beady Belle i Richie’go Beiracha, oraz w ich sztuce kompozycji, jest coś bardzo ekskluzywnego i wyrafinowanego. Ostatni album „Aura” wydany został w legendarnej OKeh Records, znanej z publikacji Louisa Armstronga, Ahmada Jamala, Branforda Marsalisa czy Billa Frisella. Kompozytor Thomas Gustafsson powiedział kiedyś, że doświadczanie muzyki trio RGG daje mu poczucie, dlaczego polska muzyka jest tak doceniana od czasów Fryderyka Chopina.

RGG

Łukasz Ojdana - fortepian

Maciej Garbowski – kontrabas

Krzysztof Gradziuk - perkusja

Bilety: 14 i 20 zł (dostępne wyłącznie w kasie NOSPR i na nospr.org.pl)

Raphael Rogiński Solo (PL)

Klub Drzwi Zwane Koniem (ul. Warszawska 37)

godz. 21.30

Raphael Rogiński, obok Wacława Zimpla, jest jednym z najbardziej utalentowanych i wszechstronnych artystów polskiej i żydowskiej sceny muzycznej. Twórca niestrudzony, niezastąpiony, radykalny. Wirtuoz gitary. Muzyczny archeolog. Wypreparował najbardziej współczesnego Bacha, jakiego można sobie wyobrazić. Ale gra również gospel, chasydzki surf rock, bluesa, swinga, muzykę beduińską, ormiańską czy lapońską. Stworzył znakomite, wręcz kultowe projekty: Cukunft, Alte Zachen, Shofar, lideruje formacji Wovoka. Współpracował m.in.: z Michaelem Zerangiem, Frankiem Londonem, Joe McPhee, Johnem Edwardsem. W zeszłym roku jego płyta „Raphael Roginski plays John Coltrane and Langston Hughes. African mystic music” zajęła wysokie miejsce w notowaniach magazynu The Wire i została nominowana do Paszportu Polityki.

Raphael Rogiński – gitara

Bilety: 20 zł

27 kwietnia - Yasmin Levy

Sala Teatralno-Kinowa Pałacu Młodzieży

godz. 19.00

Nazywać się Yasmin Levy to już połowa sukcesu. Do tego proszę dodać zjawiskową urodę i nieprzeciętny talent wokalny. W języku żydów sefardyjskich – ladino – mówi dzisiaj co najwyżej 200 tysięcy osób, ale w ladino tak śpiewa tylko Yasmin. Połączenie tradycji sefardyjskich romansas i kantigas z andaluzyjskim flamenco (ale również akcentami tureckimi, perskimi czy beduińskimi) przyniosło fenomenalne efekty. Każda z sześciu płyt izraelskiej wokalistki poszerza repertuar jej wokalnych możliwości i zakres poszukiwań. Ostatnim albumem jest „Tango”, wydane w 2014 roku nakładem World Village. Zapowiada się licząca pół tysiąclecia podróż przez Hiszpanię, Portugalię, Bałkany i Izrael.

Yasmin Levy – śpiew

Ishay Amir – perkusja

Yechiel Hasson – gitara

Itay Abramovitz – fortepian/keyboard

Adir Kochavi – trąbka

Bilety 40 i 50 zł

Wydarzenie towarzyszące - Pokaz filmu Miles Electric: A Different Kind of Blue

Mała sala kina Światowid, godz. 19.00

USA 2004 I 87 min | reż. Murray Lerner

Dokument dotykający przełomowego momentu w karierze Milesa Davisa, w którym skierował się w stronę brzmień elektrycznych i wydał płytę „Bitches Brew”, wymykającą się ramom tradycyjnie rozumianego jazzu. Niektórzy odbierali jego nowy album niemal jak akt autodestrukcji, inni widzieli w nim kolejny znakomicie wyprowadzony cios muzyczny tego wielbiciela boksu. Wielkiego artystę wspominają m.in. Carlos Santana, Joni Mitchell czy jego wieloletni perkusista - Jack DeJohnette (który wystąpi na tegorocznej edycji JazzArt Festival w projekcie solowym). Wypowiedzi znakomitych muzyków uzupełnia nieprzerwana, 38 minutowa relacja z legendarnego występu Davisa na festiwalu Isle of Wight.

Film wyświetlany w oryginalnej wersji językowej, bez polskich napisów.

Bilety: 5 zł

28 kwietnia - Brussels Jazz Orchestra „Graphicology”

Sala koncertowa Katowice Miasto Ogrodów (wcześniej Centrum Kultury Katowice)

godz. 19.30

Absolutna premiera nie tylko na Katowice JazzArt Festivalu, ale i w Polsce. Belgijski wielofunkcyjny jazz band był wielokrotnie nominowany i nagradzany, min.: South African Music Award, dwukrotne Grammy, BAFTA, Złoty Glob, Prix Cesar i amerykańskim Oskarem (za ścieżkę dźwiękową do filmu „The Artist”). BJO nie reprodukuje jednak standardów. Komponuje muzykę oryginalną, w której łączy eksperyment, unikalne rozwiązania, dynamikę orkiestrowego brzmienia z „tradycją klasyczną”. 19 płyt na koncie. Współpraca z czołowymi muzykami takimi jak Maria João, Dave Douglas, Joe Lovano czy Dave Liebman. „Graphicology” to nowy i unikalny projekt orkiestrowo-wizualny stworzony z Philipem Paquetem, twórcą komiksów, malarzem i ilustratorem (m.in. opowieści o Louisie Armstrongu).

Bilety 30 i 40 zł

Wydarzenie towarzyszące - Wystawa Philip’a Paqueta „Graphicology”

Galeria Pusta Katowice Miasto Ogrodów (dawniej Centrum Kultury Katowice)

Wernisaż 28 kwietnia, godz. 18.00

Efekt współpracy Brukselskiej Orkiestry Jazzowej z ilustratorem Philip’em Paquet, który jazzowe historie przeobraził w komiks. Philip Paquet urodził się w 1973 roku w Antwerpii. Znany na całym świecie dzięki swoim graficznym opowieściom. Jazz odgrywa podstawową rolę w jego życiu, a w efekcie także i w twórczości. Jego album „Louis Armstrong” cieszy się szczególną popularnością w Singapurze.

29 kwietnia - Jack DeJohnette Return

Sala kameralna NOSPR

godz. 19.30

„An Evening of Solo Piano” brzmi niemal jak tytuł zbioru utworów, którymi Keith Jarrett wygrał z syndromem chronicznego zmęczenia. Wszakże Return, alternatywna nazwa nowego projektu DeJohnetta, unika nadmiernej poetyckiej egzaltacji. Podczas gdy Jarrett swoimi „nocnymi melodiami” wrócił w ogóle do gry, to perkusista DeJohnette, który towarzyszył takim mistrzom jak John Coltrane, Stan Getz, Miles Davis, Bill Evans czy John Scofield w wielkim stylu wraca do swojego pierwszego instrumentu – fortepianu. Wraca do korzeni. Jak sam niedawno wspominał: „jako perkusista jestem kimś w rodzaju kolorysty, malarza, mogę być bardziej elastyczny. Gra na fortepianie daje mi te same możliwości.”

Jack DeJohnette – fortepian

Bilety 40 i 50 zł

Marcin i Bartłomiej Oleś Duo (PL)

Drzwi Zwane Koniem, godz. 21.30

Wybrana dyskografia duetu, który okrzyknięto największym skarbem polskiego jazzu XXI wieku, przekroczyła już drugą dziesiątkę. Większość to efekt współpracy z takimi artystami jak Erik Friedlander, Chris Speed, Theo Jorgensmann, David Murray, Mikołaj Trzaska czy Tomasz Stańko. Ale jest i płyta ewenement, płyta fenomen. Tak unikalna jak idea powołania formacji bazującej tylko na perkusji i kontrabasie. Sami artyści zwracają uwagę na ten fakt na okładce Duo – ten dwuosobowy projekt miał wyzwolić perkusję i kontrabas z ich drugoplanowej roli. Krytycy są zgodni: Duo to wybitne osiągnięcie. Po przesłuchaniu tej płyty, spojrzenie na sekcję rytmiczną już nigdy nie będzie takie, jak kiedyś. Na Katowice JazzArt Festival 2016 Marcin & Bartłomiej Oleś Duo zagrają przedpremierowo materiał z nowego albumu duetu „One step from the past” – nagranie dla BBC, które niebawem ukaże się nakładem wydawnictwa Fenommedia.

Marcin Oleś - kontrabas

Bartłomiej Oleś - perkusja

Bilety: 20 zł

Wydarzenie towarzyszące - Strefa Centralna, godz. 11.00 – 14.00

Jazz Journalism: From Horror to Honor

Katowice JazzArt Festival 2016 ma przyjemność zaprosić na warsztaty dla profesjonalnych dziennikarzy muzycznych. Andrey Henkin, założyciel oraz redaktor The New York Jazz Record podzieli się praktyczną wiedzą na temat pracy z muzykami, publicystami i promotorami, różnice pomiędzy analizą i opinią, istotność badań i kreowanie unikalnego głosu pisarza.

30 kwietnia - AUKSO in MOTION

Sala Koncertowa NOSPR

godz. 19.30

Projekt AUKSO in MOTION jest połączeniem dwóch muzycznych żywiołów: brzmienia akordeonów Motion Trio i orkiestry kameralnej AUKSO pod batutą Marka Mosia. Podczas koncertu usłyszymy utwory członków Motion Trio: Janusza Wojtarowicza, Pawła Baranka i Marcina Gałażyna, w aranżacjach partii orkiestrowych m.in. Krzesimira Dębskiego, Marcela Chyrzyńskiego, Leszka Możdżera czy Jeana-Philppe’a Audina. Artyści wielokrotnie mieli okazję wspólnie koncertować, wywołując za każdym razem wielki aplauz publiczności.

Janusz Wojtarowicz – akordeon

Marcin Gałażyn – akordeon

Paweł Baranek – akordeon

Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO pod batutą Maestro Marka Mosia

Bilety: 15 – 35 zł

Selvhenter (DK)

Jazzclub Hipnoza (ul. Warszawska 37)

godz. 21.30

Absolutne objawienie duńskiego, a ściślej rzecz biorąc – kopenhaskiego undergroundu. Bodajże najmłodszy zespół festiwalu. Energia kobiet, które z dźwiękiem zrobią wszystko. Ekstremalny hałas, wyrafinowany free jazz, agresywny punk, rock i metale ciężkie, a wszystko zagrane z pasją i nie bez poczucia humoru. Selvhenterki zaczęły już w 2007 roku grając m.in. z The Thing i Yasuhiro Yoshigaki’s Orquestra Libre, jednak pełnometrażowe plony pojawiły się dopiero w 2012 – „Frk.B.Fricka” i dwa lata później „Motions of Large Bodies”. Występują na wszystkich liczących się festiwalach w Europie i kultowych scenach Kopenhagi. W słowniku Selvhenter nie istnieją pojęcia granicy i konwencji.

Bilety: 30 i 40 zł

Selvhenter

Maria Bertel – puzon, keyboard, syntezatory

Sonja LaBianca – saksofon, keyboard

Maria Diekmann – skrzypce

Jaleh Negari – perkusja, keyboard, bębny

Wydarzenie towarzyszące - Pokaz filmu Soundbreaker

Duża sala kina Światowid, godz. 16.00

Finlandia 2012 I 86 min | reż. Kimmo Koskela

Akordeon wybiera się raczej z chęci uszczęśliwienia rodziców niż zauroczenia tym instrumentem, przyznaje jego wirtuoz z Finlandii Kimmo Pohjonen (gość JazzArt Festivalu z 2014 r.). Wraz z Kimmo Koskelą opowiada jednak o jego magii za pomocą poetyckich obrazów gry w otoczeniu surowej przyrody i relacji z energetycznych występów. Nietuzinkowy muzyk udowadnia, że cały świat jest przesiąknięty interesującymi dźwiękami.

Film wyświetlany z polskimi napisami.

Bilety: 10 zł

Bilety dostępne w sieci sprzedaży ticketpro.pl (m.in. salony Empik, sklepy Media Markt i Saturn) i ticketpotal.pl (m.in. w siedzibie Katowice Miasto Ogrodów, wcześniej Centrum Kultury Katowice) oraz przed koncertami w miejscach wydarzeń. Bilety na koncerty w siedzibie NOSPR do nabycia w kasie orkiestry i na stronie nospr.org.pl